EUROPEJSKIE POROZUMIENIE ENERGETYCZNE

Rada Europejska Unii wypracowała porozumienie w sprawie proponowanej zmiany struktury unijnego rynku energii elektrycznej. Teraz rozpoczną się negocjacje z Parlamentem Europejskim nad ostatecznym kształtem przepisów. Proponowana reforma ma bardziej uniezależnić ceny prądu od zmiennych cen paliw kopalnych, chronić konsumentów przed skokami cen, przyspieszyć wdrażanie energii odnawialnej i zwiększyć ochronę konsumentów, a także ma ustabilizować rynki długoterminowe: ożywić rynek umów zakupu energii elektrycznej poprzez upowszechnienie dwukierunkowych kontraktów różnicowych i poprawić płynność rynku terminowego.

Rada ustaliła, że państwa członkowskie będą sprzyjać zawieraniu umów zakupu energii elektrycznej poprzez eliminowanie nieuzasadnionych barier oraz nieproporcjonalnych lub dyskryminacyjnych procedur czy opłat. Wśród stosowanych środków mogą się znaleźć m.in. wspierane przez państwo programy gwarancji po cenach rynkowych, gwarancje prywatne czy instrumenty łączące popyt na umowy zakupu energii.

Uzgodniono również, że dwukierunkowe kontrakty różnicowe (długoterminowe, proinwestycyjne umowy zawierane przez organy publiczne, które będą dopłacać do ceny rynkowej, gdy spadnie ona poniżej określonego progu, lub pobierać od wytwórcy prądu nadwyżkę, gdy cena rynkowa przekroczy określony pułap) byłyby zasadniczo obowiązkowe, gdy w umowy długoterminowe zaangażowane są środki publiczne. Dwukierunkowe kontrakty różnicowe dotyczyłyby inwestycji w nowe zakłady wytwarzania energii oparte na energii wiatrowej, słonecznej, geotermalnej, wodnej z elektrowni bez zbiorników i jądrowej. Zagwarantowałoby to przewidywalność i pewność.

Przepisy o dwukierunkowych kontraktach różnicowych zaczęłyby obowiązywać dopiero po 3 latach (dla niektórych projektów morskich aktywów hybrydowych powiązanych z co najmniej dwoma obszarami rynkowymi – po 5 latach) od wejścia przepisów w życie. Okres przejściowy ma chronić pewność prawa dla projektów już rozpoczętych.

Ochrona konsumentów

Doprecyzowano również przepisy o ochronie konsumentów. Aby ją zwiększyć, postanowiono, że konsumenci mogliby swobodnie wybierać dostawców prądu oraz mieć dostęp do jego dynamicznych cen i do umów na czas określony po cenach stałych, o ile dostawcy oferują takie umowy i nie ogranicza to ogólnej dostępności takich umów.

Rada postanowiła zaostrzyć przepisy o strategiach zabezpieczania cen przez dostawców, by chronić konsumentów przed skokami cen na rynkach hurtowych. Postanowiła też chronić konsumentów w trudnej sytuacji przed odcięciem prądu. W tym celu każde państwo miałoby utworzyć (jeśli jeszcze go nie ma) system dostawców z urzędu, którzy zapewnialiby ciągłość zaopatrzenia w prąd przynajmniej gospodarstwom domowym. Uzgodniono również, że wszyscy konsumenci mieliby prawo do systemów dzielenia się energią (wykorzystywania, udostępniania sobie wzajemnie i magazynowania wytworzonego przez siebie prądu) i że konsumenci końcowi zaangażowani w takie systemy mieliby wszystkie prawa konsumenckie.