UCZESTNICZYMY W WIELKIM DZIELE

ROZMOWA “MH” Z DR INŻ BARBARĄ JUSZCZYK – DYREKTOR SIECI BADAWCZEJ ŁUKASIEWICZ INSTYTUTU METALI NIEŻELAZNYCH W GLIWICACH.

„MH”: W kwietniu tego roku minęły dwa lata od powstania Sieci Badawczej Łukasiewicz – trzeciej pod względem wielkości sieci naukowo-badawczej w Europie. Jak w tej nowej strukturze odnalazł się Instytut Metali Nieżelaznych?

B. Juszczyk: Instytut Metali Nieżelaznych powstał w 1952 roku jako odpowiedź na potrzeby rozwijającego się wówczas przemysłu, który wymagał wsparcia jednostki naukowo-badawczej, przygotowującej rozwiązania w zakresie technologicznym, produktowym oraz konstrukcyjnym. Od samego początku naszej działalności byliśmy i jesteśmy aktywni w sferze opracowywania innowacyjnych rozwiązań dla przemysłu metali nieżelaznych, a kompetencje naszych pracowników i ich rozwiązania wywarły ogromny wpływ na rozwój branży w naszym kraju. Obecnie skrót IMN ma jeszcze inne znaczenie i są to: INNOWACYJNOŚĆ, MULTIDYSCYPLINARNOŚĆ oraz NOWOCZESNOŚĆ.

Wejście od kwietnia 2019 roku w strukturę Sieci Badawczej Łukasiewicz, trzeciej pod względem wielkości sieci w Europie, po niemieckim Fraunhofer i fińskim VTT, umożliwiło nam dalszy rozwój badań w zakresie nowych kierunków w oparciu o model współpracy z innymi jednostkami Sieci. Ta interdyscyplinarność pomaga w opracowywaniu kompleksowych rozwiązań umożliwiających ich późniejszą aplikację w warunkach przemysłowych.  Niewątpliwie jedną ze znaczących korzyści jest również zwiększenie zasięgu rynkowego Instytutów Łukasiewicza poprzez stworzenie oferty dla biznesu obejmującego zakresem cały ciąg technologiczny.  Poszerzenie potencjału o nowe obszary w ramach Sieci Łukasiewicz dały nam dodatkowy impuls do działania, który przekłada się na szereg interdyscyplinarnych projektów realizowanych wspólnie z innymi Instytutami Sieci w ramach tzw. dotacji celowej. Badania te skupiają się wokół obszarów badawczych zgodnych z kierunkami Łukasiewicza, które stanowią: zrównoważona gospodarka i energia,  inteligentna mobilność, zdrowie oraz transformacja cyfrowa.

Interesującym rozwiązaniem opracowanym przez Sieć Badawczą Łukasiewicz jest tzw. „System wyzwań” będący innowacyjnym rozwiązaniem  stanowiącym swego rodzaju ofertę skierowaną bezpośrednio do biznesu. W ramach tego programu grupa 4 500 naukowców w terminie do 15 dni roboczych, przyjmuje wyzwanie biznesowe i proponuje przedsiębiorcy opracowanie skutecznego rozwiązania angażując przy tym najwyższe kompetencje naukowców i unikalną w skali kraju aparaturę naukową. I  co najważniejsze – przedsiębiorca nie ponosi żadnych kosztów związanych z opracowaniem rozwiązania.

„MH”: Za sukcesami Instytutu stoją ludzie…

B. Juszczyk: Tak to prawda. Cieszę się, że w naszym zespole mamy tylu ambitnych naukowców, którzy z ogromnym zaangażowaniem podchodzą do pracy. Największym atutem Instytutu jest doświadczona, wysoko wykwalifikowana kadra badawcza, która sukcesywnie podnosi swoje kwalifikacje, blisko współpracuje z przemysłem oraz nowoczesne, a w niektórych przypadkach nawet unikatowe zaplecze badawcze. Bez tych uzupełniających się sfer działalności nie moglibyśmy prowadzić kompleksowych badań. Realizujemy je w pełnej skali począwszy od badań podstawowych, poprzez przemysłowe i rozwojowe  współpracując przy tym ściśle z przemysłem. Nasza działalność obejmuje również szeroką współpracę z zespołami jednostek badawczych w kraju i za granicą m.in: Politechniką Śląską, Akademią Górniczo-Hutniczą, Politechniką Warszawską, Poznańską, Wrocławską, Wojskową Akademią Techniczną, jednostkami Polskiej Akademii Nauk, TU Bergakademie Freiberg, Uniwersytetem Technicznym w Koszycach, Politechniką Katalońską, Uniwersytetem Bolońskim, Politechniką Mediolańską, fińskim VTT, hiszpańską TECNALIĄ, włoską ENEĄ itp. Coraz bardziej aktywnie uczestniczymy  w europejskiej przestrzeni badawczej, biorąc udział w wielu międzynarodowych projektach w tym m.in. dotyczących zwiększeniu mobilności naszych pracowników w ramach Programu NAWA (Narodowej Agencji Wymiany Akademickiej). W roku 2020 rozpoczęto również szerszą współpracę z Instytutami Łukasiewicza w obszarze przetwórstwa metali i inżynierii materiałowej, nowych materiałów o szczególnych właściwościach funkcjonalnych oraz aplikacji zaawansowanych technik wytwarzania, co przekłada się na realizację wspólnych projektów m.in. z Instytutem Włókiennictwa,  Instytutem Napędów i Maszyn Elektrycznych KOMEL, Instytutem Inżynierii Materiałów Polimerowych i Barwników, Instytutem Spawalnictwa, Krakowskim Instytutem Technologicznym, Instytutem Lotnictwa, Instytutem Metalurgii Żelaza oraz Przemysłowym Instytutem Automatyki i Pomiarów. W ramach III konkursu programu TECHMATSTRATEG opracowano wspólnie wniosek z Łukasiewicz – Instytut Spawalnictwa oraz Łukasiewicz – Przemysłowy Instytut Motoryzacji na projekt pod tytułem „Opracowanie technologii wyciskania kształtowników z ultra-wytrzymałych stopów AlMgSi(Cu), który otrzymał dofinansowanie i jest obecnie realizowany.

„MH”: Jak w czasie pandemii układała się współpraca z przemysłem? Czy udało się zrealizować zamierzone zadania? Co uznaje Pani za najważniejsze osiągnięcie?

B. Juszczyk: Pomimo trudnej sytuacji pandemicznej z jaką musiał się zmierzyć cały świat oceniam, że rok ubiegły należy zaliczyć do udanych. Niezależnie od wprowadzonych ograniczeń nasza aktywność nie ustawała i staraliśmy się mieć stały kontakt z całym środowiskiem przemysłowo-naukowym. Istotny wpływ na wynik finansowy w 2020 roku miała przedłużająca się sytuacja epidemiczna związana z Covid-19, która w znaczny sposób ograniczyła możliwości prowadzenia działalności gospodarczej. Potwierdzeniem tego faktu było zakwalifikowanie Instytutu do Programu Tarczy Antykryzysowej, którego głównym kryterium przyznania był znaczny spadek przychodów z tytułu prowadzonej działalności komercyjnej. Analiza wyników pokazała, że spadek odnotowano w obszarze komercyjnej działalności produkcyjnej realizowanej głównie w Oddziale Instytutu w Legnicy. Wzrost przychodów zarówno w porównaniu do roku poprzedniego, jak i planu finansowego uzyskała  natomiast jednostka macierzysta w Gliwicach. Wzrost ten osiągnął poziom 15,5% w stosunku do planu finansowego i jest o 2,0% wyższy w porównaniu do roku poprzedniego.

Czas pandemii staraliśmy się wykorzystać na podnoszenie kompetencji naszych pracowników. Rozwój kadry stanowi jeden z priorytetów działalności Instytutu i obejmuje szereg działań mających na celu wspieranie oraz realizację procesu motywowania oraz doskonalenia pracowników. W minionym roku rozwój ten w znacznym stopniu odbywał się on-line za pośrednictwem wirtualnych platform internetowych  i obejmował różnego rodzaju webinaria, workshopy, szkolenia. W 2020 roku pracownicy Instytutu skorzystali z 658 różnych form rozwoju zawodowego. Realizowana była również klasyczna, akademicka ścieżka edukacyjna w ramach, której  Dyrektor Łukasiewicz – IMN w Poznaniu otrzymał tytuł profesora. Stopnie doktora habilitowanego w zakresie nauk chemicznych uzyskały: dr hab. inż. Katarzyna Leszczyńska-Sejda oraz dr hab. inż. Katarzyna Lota. Dwóch pracowników uzyskało stopień doktora. W roku 2020 do programu „Doktoratów Wdrożeniowych” MNiSW zakwalifikowało się 11 pracowników Łukasiewicz – IMN. W przedsięwzięciu wzięli udział pracownicy z całego Instytutu, którzy realizują doktoraty wdrożeniowe na renomowanych krajowych Uczelniach takich jak: Politechnika Śląska, Akademia Górniczo-Hutnicza, Politechnika Poznańska oraz w Interdyscyplinarnej Szkole Doktorskiej utworzonej przez Jednostki PAN. Jedna osoba zakwalifikowała się do programu Programu NAWA i obecnie odbywa staż w Massachusetts Institute of Technology (MIT). Celem stażu jest realizacja projektu “Highly selective methods of lithium separation from aqueous solutions using modified crown ethers”. Te dokonania bardzo cieszą i pokazują, że doskonale potrafimy odnaleźć się w stale zmieniającej się rzeczywistości wychodząc naprzeciw globalnym wyzwaniom, osiągając tym samym jeszcze lepsze wyniki. (…)

CAŁY WYWIAD PRZECZYTASZ W NAJNOWSZYM WYDANIU “MH” 17/2021