PARLAMET EUROPEJSKI DAŁ ZIELONE ŚWIATŁO NA REFORMĘ I CBAM

Parlament przyjął reformę unijnego systemu handlu emisjami, obejmującą nim również transport lotniczy i morski, a także przyjął ramy wdrożenia Carbon Border Adjustment Mechanism oraz nowy Społeczny Fundusz Klimatyczny.

Tym samym 18 kwietnia Parlament Europejski zatwierdził porozumienia z państwami członkowskimi zawarte pod koniec 2022 roku. Dotyczą one kilku aktów prawnych, które wchodzą w skład pakiety „Fit for 55”, dzięki któremu do 2030 roku emisje gazów cieplarnianych w Unii mają się zmniejszyć o przynajmniej 55 proc. w porównaniu z poziomem w 1990 roku.

Reforma systemu handlu emisjami została przyjęta  stosunkiem głosów 413 do 167 (57 posłów wstrzymało się od głosu). Przewiduje ona wyższy poziom ambicji w systemie ETS. Sektory już objęte systemem mają do 2030 roku obniżyć poziom emisji gazów cieplarnianych o 62 proc. w porównaniu z poziomem w roku 2005. Reforma zakłada też stopniowe wycofywanie bezpłatnych uprawnień do emisji w latach 2026–2034. Ponadto powstanie odrębny system ETS II dla paliw, które wykorzystuje się w transporcie drogowym i do ogrzewania budynków. W ramach systemu Unia wprowadzi opłaty od emisji gazów cieplarnianych z tych sektorów w 2027 roku (lub w 2028 roku, jeżeli ceny energii będą wyjątkowo wysokie).

Po raz pierwszy głosowano także za włączeniem do ETS emisji gazów cieplarnianych z sektora żeglugi morskiej (500 głosów za, 131 przeciw, 11 posłów wstrzymało się od głosu). Europosłowie zgodzili się także na przegląd systemu ETS w stosunku do lotnictwa (463 głosów za, 117 przeciw, 64 posłów wstrzymało się od głosu).

Stosunkiem głosów 487/81 (75 posłów wstrzymało się od głosu) Parlament przyjął przepisy o nowym unijnym mechanizmie dostosowywania cen na granicach z uwzględnieniem CO2 (Carbon Border Adjustment Mechanism). Ma on zachęcić państwa spoza Unii, by podwyższyły ambicje klimatyczne. Dzięki niemu będzie można też zapobiegać podważaniu unijnych i światowych działań klimatycznych, co ma miejsce, gdy produkcję przenosi się z Unii do krajów o mniej restrykcyjnych przepisach klimatycznych.

Nowa opłata CBAM obejmie takie towary, jak żelazo, stal, cement, aluminium, nawozy, elektryczność i wodór. Systemem zostaną objęte w pewnych warunkach także emisje pośrednie. Importerzy wspomnianych towarów będą musieli zapłacić różnicę pomiędzy opłatą emisyjną w kraju produkcji, a ceną uprawnień do emisji w unijnym ETS.

Nowy CBAM będzie wprowadzany stopniowo w latach 2026–2034, w miarę jak będą wycofywane bezpłatne uprawnienia do emisji w ETS.