DECYDUJĄCA DEKADA TRANSFORMACJI

KOMENTARZ AXELA EGGERTA – DYREKTORA GENERALNEGO EUROPEJSKIEGO STOWARZYSZENIA PRODUCENTÓW STALI EUROFER DO UNIJNEGO PAKIETU “FIT FOR 55”

– To decydująca dekada transformacji przemysłowej. Europejski przemysł stalowy ma jasny plan działania pokazujący, w jaki sposób może zmniejszyć emisję dwutlenku węgla o 55 proc. do 2030 roku w porównaniu z poziomami z 1990 roku i jak dojść do neutralności klimatycznej do 2050 r. Aby osiągnąć te cele potrzebujemy wsparcia ze strony Unii. Zawsze podkreślam, że  musimy uniknąć przenoszenia inwestycji, produkcji, miejsc pracy i emisji CO2 z UE do państw trzecich z łagodniejszymi przepisami dotyczącymi ochrony środowiska, bo w ten sposób nie uratujemy klimatu, a stracimy naszą konkurencyjność.

Obecnie priorytetem powinno być, jak najszybsze, wdrożenie technologii niskoemisyjnych w przemyśle, przy jednoczesnym zachowaniu konkurencyjności na arenie międzynarodowej. Wymaga to skutecznych środków ochrony ucieczki emisji, rynków zielonej stali, wsparcia finansowego i przystępnej cenowo energii niskoemisyjnej.

Już dziś europejskie przedsiębiorstwa stalowe realizują ponad 100 projektów, które mogłyby przynieść znaczną redukcję emisji do 2030 roku, ale  wymagają one zainwestowania  ponad 50 mld euro. Z punktu widzenia EUROFERu wniosek „Fit for 55” dotyczący wycofania środków finansowych poprzez stopniowe wycofywanie bezpłatnych przydziałów emisji EU ETS po 2026 roku stwarza ogromne ryzyko utrudniania, a nie zachęcania do inwestycji niskoemisyjnych.

Zamiast tych utrudnień przemysłowi stalowemu UE należy stworzyć warunki przejścia na produkcję zeroemisyjną i neutralność klimatyczną poprzez kompleksowe regulacje wspierające inwestycje niskoemisyjne przy jednoczesnym zwiększeniu międzynarodowej konkurencyjności.

Naszym zdaniem wyższe ambicje Unii Europejskiej w zakresie ochrony klimatu wymagają dodatkowego wzmocnienia ochrony przez carbon leakage – ucieczką emisji. Jednocześnie zobowiązujemy się do współpracy z Parlamentem Europejskim, państwami członkowskimi i Komisją Europejska w celu wypracowania odpowiednich ram prawnych w tym zakresie, tak by „Fit for 55”  i związany z nim zielony ład stały się skutecznymi strategiami wzrostu przy jednoczesnym obniżeniu emisji.  Jednak by do tego dojść muszą byś spełnione trzy kryteria: skuteczna ochrona przed ucieczką emisji, przystępna cenowo niskoemisyjna energia oraz zdecydowane wsparcie dla rozwoju i wdrażania przełomowych technologii w celu wytwarzania zielonej stali.

Europejski przemysł stalowy popiera cele European Green Deal – Europejskiego Zielonego Ładu, a tym samym rozumie i popiera uzasadnienie pakietu „Fit for 55”. Jednak oczekujemy, że Komisja Europejska obejmie w swych rozwiązaniach ochrony unijnego rynku stalowego (Carbon Border Adjustment Mechanism) większość europejskiego sektora stalowego.

Nasz sektor miał już wcześniej ambicję zmniejszenia emisji dwutlenku węgla o 30 proc. do 2030 r. w porównaniu z poziomami z 2018 r. (co stanowi poziom 55 proc. w porównaniu z 1990 r.). Redukcję tę można osiągnąć tylko wtedy, gdy duża liczba zaawansowanych projektów dekarbonizacji prowadzonych przez europejskie hutnictwo – ponad 100 hut w całej Europie – zostanie objęta przez UE solidnymi i wspierającymi rozwiązaniami prawnymi i finansowymi.

Europejskie Stowarzyszenie Producentów Stali EUROFER będzie ciężko pracowało, aby zapewnić stworzenie najlepszych możliwych rozwiązań dla „Fit for 55”, zapewniających europejskiej stali konkurencyjność podczas przechodzenia na zieloną i zrównoważoną przyszłość.

Rekordowe wzrosty cen uprawnień do emisji, które przekraczają 50 euro za tonę dwutlenku węgla to ogromny problem. Jeszcze w połowie 2017 r. za 1 tonę emisji płaciło się około 5 euro. Dzisiejsze rekordy napędzane są nie tylko przez malejącą liczbę certyfikatów CO2, ale także przez profesjonalnych spekulantów rynkowych.

Rosnące ceny uprawnień to szereg problemów dla europejskiej branży stalowej. Jednym z nich to utrata konkurencyjności z producentami globalnymi, którzy nie mają opłat emisyjnych od dwutlenku węgla. Po drugie przy rosnących kosztach  znacznie trudniej jest inwestować w nowe technologie, które będą potrzebne do tego, aby umożliwić przejście na niskoemisyjność. Skuteczne wdrożenie technologii zeroemisyjnych wymaga sprzyjających warunków, w tym ochrony rynku unijnego przed stalą z państw trzecich, która nie jest obarczona opłatami emisyjnymi.

EU ETS jest kamieniem węgielnym unijnej polityki klimatycznej, a EUROFER ciężko pracował, aby wspierać odpowiednie zmiany w celu zapewnienia jej funkcjonowania. Teraz Europa musi zapewnić takie warunki, aby konkurenci z państw trzecich również ponosili podobne koszty środowiskowe. Dlatego każde ograniczenie obecnych środków ochronnych byłoby nieodpowiedzialne, zwłaszcza biorąc pod uwagę obecną sytuację. Sektor stalowy stoi przed dziejowym wyzwaniem i podejmuje wiele obiecujących – ale kosztownych – zielonych projektów innowacyjnych. Mam nadzieję, że unijni decydenci polityczni potraktują to poważnie i pochylą się nad skutecznymi rozwiązaniami dla kosztów emisji dwutlenku węgla i globalnej konkurencyjności.